We doen het allemaal, kijken wanneer je hond plast of poept. Je zou zeggen dat het een rare gewoonte is, maar aan de plas en het plasgedrag van jouw hond kan je afleiden hoe de gezondheid is. Hond plast in huis? Of misschien zijn ze meer gaan plassen of juist minder? Zit er bloed in de urine? Dit kunnen indicaties van urinewegproblemen zijn. Lees in dit artikel over wat normale urine en plasgedrag is, wanneer iets afwijkend is en hoe dit kan ontstaan!
Wat is normale urine en plasgedrag voor mijn hond?
Om veranderingen te herkennen is het handig om te weten wat normaal is. Ruiken en staren naar de urine van je hond is misschien niet leuk, maar het kan jou als baas veel vertellen. Van jongs af aan leren honden zindelijk te worden, dit houdt in dat de hond in een normale situatie niet in huis plast. Een volwassen hond heeft gemiddeld 3 tot 4 uitlaten op een dag nodig. Jouw hond heeft dan voldoende momenten op te kunnen poepen en plassen. Tijdens het uitlaten verschilt het per hond hoeveel deze plast, zo kan er een groot verschil zitten tussen een teef en een reu. Een reu plast vaker om zijn gebied te markeren, een teef zal vaak in één of meerdere keren haar blaas in één keer legen. De geur van de plas is vergelijkbaar met een lichte ammoniakgeur. Dit zijn allemaal basis indicaties voor normale urine, dit kan variëren per hond. Het is daarom belangrijk om te weten wat voor jouw hond normaal is. Hieronder is te zien hoe de kleur van urine hoort te zijn en wat normaal is.
Normale urine
De urine van jouw hond hoort in een normale situatie een lichtgele kleur te hebben.
Wanneer wijkt de urine en plasgedrag van mijn hond af?
De urine en het plasgedrag van jouw hond kan veel zeggen over de gezondheid, maar wanneer is dit anders dan normaal? De kleur van de urine kan indicaties geven van ziekten. Heb jij een vermoeden dat jouw hond afwijkende urine heeft? Neem dan contact op met de dierenarts. Voor elke hond kan normale urine variëren, dit geldt ook voor afwijkende urine en gedrag. Aan de hand van de normaalsituatie van jouw hond, kan jij bepalen of het afwijkend is. De volgende kleuren kunnen afwijkende urine aangeven:
Lichte urine (helder)
De urine is lichter of zelfs helder (waterig). Dit kan te maken hebben met de (toegenomen) waterinname van jouw hond. Wanneer jouw hond meer gaat drinken en de urine lichter van kleur is kan dit wijzen op een blaasontsteking of suikerziekte type 2.
Donkere urine of troebel (kan er niet doorheen kijken)
De kleur van de urine is donkerder. In sommige gevallen kan dit zelfs donkerbruin of zwart zijn. Deze donkere kleuren kunnen indicatie geven dat jouw dier minder is gaan drinken of een indicatie van nier- of leverproblemen.
Roze/rode urine
De urine kan een roze/rode gloed bevatten. Deze gloed kan duiden op bloed in de urine en dit gaat vaak samen met oorzaken als blaasontsteking, blaasstenen of blaasgruis.
Oranje urine
In enkele gevallen kan de urine van jouw hond ook een oranje kleur hebben. De oranje kleur kan duiden op bloedarmoede. Dit komt echter niet zo vaak voor.
Geur
In andere gevallen kan de geur afwijken. De urine van jouw hond kan een aceton of appelgeur hebben, dit geeft vaak een indicatie van suikerziekte type 2.
Plasgedrag
Naast de urine zelf kan het plasgedrag ook afwijken. Hond plast in huis? Is iets wat baasjes zich met volwassen honden zich soms kunnen afvragen. Soms gaat je hond meer of zelfs minder plassen. De hond kan meer gaan plassen op twee manieren. Vaak kleine plasjes in huis of juist een grote plas op één plek. Deze gedragingen kunnen ook wijzen op afwijkingen en indicaties zijn van ziekten. Wil je meer weten over mogelijke oorzaken van urinewegproblemen? Hieronder lichten wij kort toe wat deze ziekten zijn en welke symptomen hierbij kunnen horen.
Wat zijn de oorzaken van afwijkende urine en plasgedrag?
Wanneer er iets afwijkt van het normale, kan het zijn dat jouw hond ergens last van heeft. Deze klachten hebben meerdere oorzaken. Dit kunnen onder andere blaasgruis, blaasontsteking, ongewenst gedrag, incontinentie, suikerziekte type 2 en nierfalen zijn. Hieronder lees je wat deze ziekten zijn en welke symptomen hierbij kunnen horen. In het geval dat de urine afwijkend is voor jouw hond, neem dan contact op met de dierenarts.
Blaasgruis
In de blaas worden afvalstoffen afgegeven om vervolgens uitgeplast te worden. Echter zijn er sommige afvalstoffen die samenklonteren in de urine. Hierdoor ontstaan kristallen in de urine, dit noemt men blaasgruis. Deze kristallen zelf kunnen ook gaan samenklonteren, waardoor er een steen ontstaat. Dit wordt ook wel een blaassteen genoemd. Blaasgruis en blaasstenen is iets wat we niet vaak zien bij honden maar het kan wel voorkomen. Bij sommige rassen kan het vaker voorkomen dan bij andere. De Dalmatiër, de Engelse Bulldog en de Dwergschnauzer zijn voorbeelden van rassen die gevoelig zijn voor blaasgruis. In sommige gevallen kan het gruis of de steen ontstaan door een ontsteking in de blaas. De pH -waarde van de urine heeft effect op het ontstaan van blaasgruis en/of blaasstenen. Urine die meer geconcentreerd is heeft vaak een lage pH-waarde, dus zuurder. Geconcentreerde urine houdt in dat de concentratie stoffen in de urine hoger is, dit gaat vaak samen met te weinig drinken. Voeding en vochtinname hebben ook effect op de pH-waarde van de urine. Symptomen die bij blaasgruis of blaasstenen voorkomen zijn:
- De hond zal vaker, kleine beetjes plassen;
- Er kan bloed in de urine zitten;
- De hond kan niet meer plassen.
Door de stenen kan de plasbuis van jouw viervoeter verstopt raken, hierdoor kan de hond niet meer plassen en kan de blaas de urine niet kwijt. Kan jouw hond niet meer plassen? Ga dan direct naar de dierenarts! Het verstopt raken van de plasbuis komt vaker voor bij reuen dan bij teven omdat de plasbuis bij reuen een stuk langer en smaller is. Reuen hebben daarom een hoger risico op urinewegverstopping.
Blaasontsteking
Een blaasontsteking wordt veroorzaakt door bacteriën, vaak zijn dit meerdere soorten bacteriën tegelijk. In de meeste gevallen zijn het bacteriën die normaal gesproken leven rond de vagina of voorhuid. Deze kunnen via de plasbuis naar de blaas komen en veroorzaken daar een blaasontsteking. Teefjes hebben in dit geval sneller last van baasontstekingen omdat de plasbuis korter en wijder is dan die van een reu. De bacteriën kunnen bij de teef dan makkelijker en sneller bij de blaas komen. In andere gevallen kan blaasgruis een blaasontsteking veroorzaken, echter is het vaak andersom. De blaasontsteking is de oorzaak van het ontstaan van blaasgruis. Tijdens een blaasontsteking verandert vaak de pH-waarde van de urine, dit heeft effect op de ontwikkeling van blaasgruis en/of blaasstenen. Symptomen die veel voorkomen bij een blaasontsteking zijn:
- Het is moeilijk om te plassen;
- Pijn bij het plassen;
- Vaak kleine plasjes;
- Veel en vaak drinken;
- Onzindelijkheid (hond plast in huis);
- Bloed in de urine;
- Geslachtsdelen veel likken.
Heb je een vermoeden van een blaasontsteking bij jouw hond? Neem dan contact op met de dierenarts!
Ongewenst gedrag
Soms komt het voor dat jouw hond in huis plast. Dit kan veel verschillende oorzaken hebben waaronder gedragsmatige oorzaken. Vertoont jouw dier ongewenst gedrag? Lees meer over het afleren van ongewenst gedrag. De volgende punten kunnen een gedragsmatige oorzaak zijn.
- Onderdanigheid/onzekerheid
Onderdanigheid en onzekerheid is een oorzaak voor het in huis plassen, dit komt echter meer voor bij puppy’s. Door onzekerheid in een situatie kan de hond een plasje laten lopen. Door het plasje te laten lopen kan dit afleiding worden voor mogelijke agressieve reacties van andere honden of mensen. Zelfvertrouwen opbouwen bij jouw hond is in deze situaties belangrijk. Wanneer jouw hond meer zelfvertrouwen heeft zal hij/zij het niet nodig vinden om het plasje te laten lopen. Socialiseren is hierbij een belangrijk aspect. Lees in ons advies over socialiseren van je pup meer over hoe je dit kan aanpakken.
- Markeergedrag
Markeergedrag kan ontstaan wanneer de plek binnen het gezin (roedel) niet duidelijk is. De hond zal dan plassen tegen bijvoorbeeld de bank of een deur om zo zijn of haar territorium af te bakenen. Het is hierbij belangrijk dat de hond duidelijke regels krijgt en goed weet wie de baas is in het huis.
- Verlatingsangst
Wanneer een hond angst ervaart kan het zijn dat hij of zij een plasje laat lopen. De stress en angst die de hond op dat moment ervaart zorgt ervoor dat er geen controle meer is over het plasgedrag. Een voorbeeld van een angst waarbij in huis plassen kan voorkomen is verlatingsangst.
- Opwinding
Spanning en opwinding kunnen ervoor zorgen dat de hond in huis plast. Door de opwinding kan jouw hond de controle verliezen over zijn of haar blaasspieren en daardoor een plasje laten lopen. Dit gebeurt vaker bij jonge honden en puppy’s. De meest voorkomende situatie is het begroeten van mensen, in dit geval is het belangrijk om dit zo rustig mogelijk te laten verlopen. Mocht dit niet helpen dan kan je proberen de hond in eerste instantie te negeren totdat hij of zij wat rustiger is.
- Kennelonzindelijkheid
Normaal gesproken zal een hond nooit zijn eigen plek bevuilen, echter kan het voorkomen dat honden die vaak lang alleen zijn of die lang in het asiel hebben gezeten dat zij kennelonzindelijkheid ontwikkelen. Dit houdt in dat zij door langdurig ontbreken van plas- en poepmogelijkheden, de hond rondom zijn eigen slaapplek zijn behoeften zal doen. Dit kan op lange termijn een gewoonte worden. Zorg er daarom voor dat jouw hond voldoende momenten op de dag heeft om zijn of haar behoeften te doen. Zo is het handig om voor het slapen gaan de hond nog een mogelijkheid voor plassen en poepen te geven, s’ ochtends wanneer de hond net wakker wordt en in het midden van de twee andere uitlaten. Dit geeft de hond regelmaat en zekerheid dat er genoeg mogelijkheden op de dag zijn voor zijn/haar behoeften.
Incontinentie
Incontinentie is het onwillekeurig verliezen van urine. Hierdoor kan de situatie ontstaan dat de hond plast in huis. Het kan verschillende oorzaken hebben als afwijkingen aan de blaas of de plasbuis, het kan zelfs ook veroorzaakt worden door neurologische aandoeningen (aandoeningen aan de hersenen en/of zenuwstelsel). De hond kan grotere hoeveelheden urine verliezen of maar een paar druppeltjes.
De meest voorkomende oorzaak van incontinentie is blaaskringspierproblemen. Dit zien we vaak terug bij oude honden, naarmate de hond ouder wordt zal de spanning van de blaas afnemen. Dit kan resulteren in het verliezen van urine zonder dat de hond het zelf wil/doorheeft. Bij het steriliseren van teefjes kan het ook voorkomen dat er wat urineverlies ontstaat, dit heeft te maken met de daling van het hormoon oestrogeen. Oestrogeen heeft effect op de sluitspier van de blaas. Wanneer dit hormoon afneemt zal de sluitspier ook slapper worden. Daarnaast is de kans op het krijgen van incontinentie na het castreren van jouw teefje hoger als je dit op jongere leeftijd doet. Des te jonger, des te hoger de kans. Wil je meer weten over het castreren of steriliseren van je hond? Lees hier meer over het castreren en steriliseren van jouw hond.
Een andere oorzaak kan zijn door rugklachten en/of rugtrauma. Hierdoor is de zenuwvoorziening vanuit de rug en ruggenmerg naar de blaas beschadigd. De blaas krijgt dan geen signaal meer dat deze vol zit en kan daardoor overlopen. Dit kan resulteren in lekkage van urine. Rassen die vaker midden rugklachten hebben zijn kortpotige, zoals: Teckels, Franse Bulldogs, Mopshonden en Shi-tzu’s. Daarnaast zijn er rassen zoals de Labrador Retriever, de Duitse Herder en de Staffordshire Bullterriër die vaker klachten hebben aan de onderrug. Er bestaan meerdere plaatsen waarop een hond klachten in de rug kan hebben. De nek, daarop volgt de bovenrug, de middenrug en dan de onderrug. de bouw van de hond zal invloed hebben op gevoeligere plekken in de rug. Zoals te zien is bij kortpotige, de rug van deze dieren is door het fokproces ingekort (verkorte snuit) waardoor de middenrug meer gewicht draagt.
Een mogelijke oorzaak die we zien bij jonge honden is een aangeboren afwijking, dit is vaak operatief op te lossen. Heb jij een vermoeden van incontinentie bij jouw hond? Neem dan contact op met een dierenarts.
Suikerziekte Type 2 (Diabetes Mellitus)
Wanneer jouw hond suikerziekte heeft, maakt de hond te weinig van het hormoon insuline aan. Insuline zorgt ervoor dat suiker (glucose) wordt opgenomen in de lichaamscellen. Te weinig insuline zorgt er dus voor dat er te veel suiker in het bloed blijft zitten. Als gevolg daarvan zit er ook te veel suiker in de urine. Suiker in de urine trekt vocht aan en hierdoor zal er meer vocht de blaas in worden getrokken. De hond zal hierdoor meer gaan plassen, maar ook meer drinken. Doordat de suiker in het bloed niet kan worden opgenomen in de lichaamscellen, zal het suiker ook niet kunnen worden gebruikt voor energie. De hond zal dus meer gaan eten om deze energie proberen aan te vullen. De grootste veroorzaker van suikerziekte type 2 is overgewicht. Suikerziekte type 2 zien we daarom vaker bij honden met (ernstig) overgewicht. Wil jij weten of jouw hond het juiste gewicht heeft? Lees dan ons advies over het bepalen van juist gewicht bij honden. Het onbehandeld laten van suikerziekte zal resulteren in het ernstig ziek worden van jouw hond. Heb je een vermoeden van suikerziekte? Neem dan direct contact op met de dierenarts!
Nierfalen
Nierfalen kan in twee soorten voorkomen, chronisch of acuut. Bij acuut nierfalen zal de hond in plotseling last hebben van verschillende symptomen. De nierfunctie neemt in een hele korte tijd af. Bij chronische nierfalen gaat de nierfunctie in een lange tijd langzaam achteruit. Dit komt door het ontstaan van littekenweefsel, wat ervoor zorgt dat de nier steeds meer beperkt wordt in zijn werking. Chronische nierfalen is een proces wat niet kan worden teruggedraaid. Dit houdt in dat de nieren nooit meer beter worden en de functie die verloren is nooit meer terugkeert.
De symptomen zijn echter vrij vergelijkbaar. Bij acuut nierfalen zal de hond de symptomen allemaal in één keer krijgen en bij chronische nierfalen zal de hond met de tijd steeds wat zieker worden. Soms kan dit zelfs al wel maanden of jaren aan de gang zijn. We zien chronische nierfalen sneller bij oude honden. Symptomen die voorkomen bij nierfalen zijn:
- Sloomheid;
- Minder eten;
- Gewichtsafname;
- Braken;
- Veel drinken;
- Veel plassen;
- Slechte conditie van de vacht.
Onbehandelde nierfalen kan fatale gevolgen hebben voor jouw hond. Heb je een vermoeden van nierfalen? Neem dan direct contact op met de dierenarts.
Voeding
Op het gebied van urinewegproblemen kan voeding veel invloed hebben. Om ervoor te zorgen dat de urine minder geconcentreerd is, is vocht in de voeding belangrijk. geconcentreerde urine houdt in dat het aantal (afval)stoffen in de urine hoog is. Een optie om vocht in de voeding te verhogen is natvoer, een voorbeeld hiervan is Royal Canin Urinary Care Natvoer. Zoals hierboven genoemd (blaasgruis) kunnen er afvalstoffen samenklonteren tot mineralen of zelfs tot grotere stenen.
Dit heeft alles te maken met de samenstelling van stoffen in de urine. Om te voorkomen dat er (opnieuw) blaasstenen vormen zit er in voeding vaak een andere samenstelling van mineralen, zoals zout. Ook zorgt de voeding voor verandering in de pH waarde van de urine, waardoor blaasstenen minder snel zullen vormen. Voorbeelden van deze voedingen zijn Royal Canin Urinary Care.
Vers drinkwater
Te weinig drinken kan ervoor zorgen dat de urine van jouw hond steeds geconcentreerder wordt. Meer vocht verdunt de concentratie stoffen in de urine, waardoor het ontstaan van urinewegproblemen kleiner wordt. Het stimuleren van drinken is daarom erg belangrijk. Dit kan je doen door altijd genoeg vers drinkwater beschikbaar te stellen voor jouw hond, ook tijdens of na het wandelen.
Daarnaast kan je drinken stimuleren door gebruik te maken van een drinkfontein. Drinkfonteinen hebben vaak lopend water, waardoor het interessant is voor de hond om te gaan kijken. Het maakt geluid, het beweegt. Zo trek je de aandacht meer naar het water en zullen ze automatisch vaker een slokje nemen. Leuke voorbeelden van drinkfonteinen zijn de Petsafe Drinkwell of de All For Paws Drinkfontein. Ben je nieuwsgierig naar hoeveel een hond moet drinken? Lees ons advies over hoeveel een hond drinkt.